تشخیص زعفران اصلی از تقلبی

زعفران یکی از باارزش‌ترین ادویه‌ها در جهان است که به‌خاطر عطروطعم بی‌نظیر خود شهرت دارد. این ادویه از کلاله گل زعفران استخراج می‌شود و به دلیل هزینه بالای تولید و مراحل سخت جمع‌آوری، همیشه مورد توجه خریداران و مصرف‌کنندگان قرار دارد. اما به همان اندازه که زعفران اصلی ارزشمند است، زعفران تقلبی نیز به دنیای تجارت راه‌یافته و به یکی از چالش‌های بزرگ این صنعت تبدیل شده است.

تقلب در زعفران از راه‌های مختلفی قابل‌انجام است و عموماً شامل اضافه‌کردن رنگ‌های شیمیایی، استفاده از گیاهان مشابه همچون کلاله ذرت، یا حتی مخلوط‌کردن زعفران با مواد ارزان‌قیمت اتفاق می‌افتد. این‌گونه تقلب‌ها کیفیت محصول را کاهش می‌دهند و جدای آن به‌سلامت مصرف‌کنندگان نیز آسیب‌های جدی می‌زنند؛ بنابراین، شناخت روش‌های تشخیص زعفران اصلی از تقلبی، برای خریداران و تولیدکنندگان امری ضروری است. در این مقاله از وب‌سایت‌ فروشگاه اینترنتی زعفران قرائی به بررسی روش‌های مختلف برای شناسایی زعفران اصل و تشخیص آن از نوع تقلبی خواهیم پرداخت.

مخلوط‌کردن زعفران با مواد دیگر؛ رایج‌ترین روش تقلب

مخلوط‌کردن زعفران با مواد دیگر یکی از رایج‌ترین و ساده‌ترین روش‌های تقلب در بازار زعفران به‌حساب می‌آید که خیلی به کار گرفته می‌شود. در این روش، کلاله‌های زعفران واقعی با مواد ارزان‌قیمتی مانند کلاله‌های گیاهان مشابه مثل ذرت، گلبرگ‌های خشک‌شده، یا حتی مواد غیرطبیعی ترکیب می‌شوند. این کار به‌منظور افزایش وزن محصول، کاهش هزینه‌ها، افزایش سودآوری و کلاهبرداری انجام می‌شود.

برخی از فروشندگان به‌منظور افزایش سود، زعفران را با گلبرگ‌های ریشه‌زایی مانند زعفران دروغین که زردرنگ است و در مناطق شمال ایران زیاد رشد می‌کند و همچنین گیاهانی چون کلاله ذرت و حتی جارو (که با رنگ مشابه زعفران آغشته می‌شوند) مخلوط می‌کنند که شباهت ظاهری و عطروطعم غیرواقعی دارند.

این نوع تقلب در کشورهایی که تولید زعفران انجام نمی‌شود هم خیلی رواج دارد. فروشندگان با ارائه زعفرانی که به‌ظاهر خوش‌رنگ و خوش‌عطر است، مشتریان را فریب می‌دهند و این موضوع اعتبار بازار زعفران را از بین می‌برد و باعث ایجاد مشکلات جدی در عدم رعایت استانداردها در مصرف این گیاه معطر می‌شود.

رنگ‌آمیزی زعفران؛ چطور زعفران مصنوعی تولید می‌شود؟

چنانچه اشاره شد، رنگ‌آمیزی زعفران هم یکی دیگر از روش‌های تقلب مهم در بازار زعفران است که به‌وسیله آن زعفران مصنوعی تولید می‌شود. در این روش، کلاله‌های زعفران فیک مانند ذرت یا حتی مواد دیگر مانند نشاسته و رنگ‌های مصنوعی به رنگ قرمز تیره درمی‌آیند. هدف از این کار ایجاد ظاهری جذاب و مشابه زعفران اصل است تا مصرف‌کنندگان خیلی راحت فریب بخورند. این فرایند معمولاً شامل افزودن رنگ‌های شیمیایی است که می‌تواند دارای عوارض جانبی فراوانی برای سلامتی باشد.

رنگ‌آمیزی زعفران حتی در کشور خود ما که دارای منابع اصلی زعفران هستیم هم به طور عمده اتفاق می‌افتد و لذا هیچ ارزانی بی‌علت و هیچ گرانی نیز بی‌حکمت نیست؛ بنابراین، خریداران باید با‌دقت به رنگ‌وبوی زعفران توجه کنند، زعفران اصلی رنگ ملایم و عدم وجود لکه‌های رنگی دارد. همچنین، زعفران اصل وقتی در آب قرار می‌گیرد، رنگ خود را به‌صورت تدریجی آزاد می‌کند و آب را طلایی می‌کند.

افزودن وزن به زعفران؛ شگردی برای گران‌فروشی

افزودن وزن به زعفران، یکی از ترفندهای متداول در بازار تقلبی است که باهدف افزایش سود و قیمت نهایی محصول به کار می‌رود. در این روش، فروشندگان زعفران را با مواد دیگر که شامل مواردی مانند نمک، براده آهن، خاک یا گیاهان مشابه است، مخلوط می‌کنند. این کار  در زمان‌های تقاضای بالا برای زعفران رایج می‌شود، زیرا روشی ساده و سریع برای افزایش حجم و وزن زعفران به کار گرفته می‌شود.

مشخصات ظاهری زعفران اصل در این حالت خیلی راحت قابل‌شناسایی است، اما خریداران غیرمتخصص ممکن است متوجه نشوند که زعفرانی که خریداری می‌کنند، واقعی نیست. شایان‌ذکر است که این روش در پودرهای زعفران خیلی بیشتر اتفاق می‌افتد و در این روش اصلاً نمی‌توان تشخیص داد که این پودر حاوی چه موادی است. البته، اگر براده آهن درون آن باشد با استفاده از آهنربا می‌توانید به این موضوع پی ببرید.

برای جلوگیری از این نوع تقلب، خریداران می‌توانند از روش‌های مختلفی مانند تست‌کردن زعفران در دستان خود و بررسی تردی یا نرمی آن استفاده کنند. همچنین، توجه به قیمت زعفران نیز می‌تواند نشانه خوبی برای شناسایی تقلب باشد.

فروش خامه زعفران به‌جای کلاله خالص

فروش ریشه که همان خامه زعفران نام دارد یک روش تقلب دیگر است و یکی از چالش‌های جدی در صنعت زعفران به شمار می‌آید. خامه زعفران که به آن ریشه زعفران نیز گفته می‌شود، در واقع قسمت انتهایی کلاله زعفران است که به خاک متصل است و به گیاه استحکام می‌بخشد. گل زعفران دارای شش گلبرگ بنفش زیبا و سه پرچم زردرنگ است که به ساقه متصل می‌شوند. با جداکردن گلبرگ‌ها، بخش کلاله نمایان می‌شود که شامل سه رشته باریک و سرخ‌رنگ است و به قسمت انتهایی سفیدرنگ که به خامه یا ریشه زعفران معروف است، متصل می‌گردد.

این بخش سفیدرنگ که اغلب مایل به زرد است، منبع اصلی استحصال ترکیبات دارویی و عطر زعفران محسوب می‌شود. شناخت ساختار و اجزای زعفران، بر اهمیت این ادویه ارزشمند افزوده و نمایانگر پیچیدگی فرایند تولید آن است.

فروشندگان برای جلب‌توجه خریداران، معمولاً از بسته‌بندی‌های زیبا و نام‌های خاص استفاده می‌کنند، در حالی که محتوای واقعی آن معمولاً فاقد ویژگی‌های لازم برای زعفران اصلی است. تشخیص این نوع تقلب نیازمند توجه به رنگ، عطروطعم زعفران است.

مخلوط‌کردن زعفران با گلرنگ و دیگر گیاهان مشابه

مخلوط‌کردن زعفران با گلرنگ و دیگر گیاهان مشابه یکی از روش‌های تقلبی است که در بازار زعفران بسیار رواج دارد. در این روش، فروشندگان به دنبال فریب مشتریان با استفاده از گیاهان ارزان‌قیمت که شباهت ظاهری به زعفران دارند، (مانند گل رنگرزی) استفاده می‌کنند. این نوع تقلب باعث کاهش کیفیت و ارزش واقعی زعفران می‌شود و خیلی راحت مصرف‌کنندگان را فریب می‌دهد.

در نتیجه، مشتری ممکن است تصور کند که زعفران خریداری شده دارای کیفیت بالاست، درحالی‌که واقعیت چیز دیگری است. تشخیص این نوع تقلب نیازمند آشنایی با عطر و رنگ خاص زعفران اصلی است.

روش‌های خانگی برای تشخیص زعفران اصلی از تقلبی

تشخیص زعفران اصلی از تقلبی در منزل ممکن است به نظر دشوار باشد، اما با استفاده از چند روش ساده، می‌توان این کار را انجام داد.  ازآنجایی‌که هزینه تهیه زعفران اصلی بالاست، تشخیص زعفران اصل از تقلبی برای خریداران و مصرف‌کنندگان اهمیت زیادی دارد. بسیاری از مردم از روش‌های خانگی برای بررسی زعفران استفاده می‌کنند. آگاهی از برخی تکنیک‌های ساده و قابل‌دسترس، می‌تواند در جلوگیری از خرید زعفران تقلبی مؤثر باشد. در ادامه به بررسی چند روش خانگی برای تشخیص زعفران اصل از تقلبی پرداخته می‌شود که با استفاده از مواد ساده و در دسترس قابل‌اجرا هستند.

تست آب سرد؛ آیا زعفران واقعی به‌سرعت رنگ می‌دهد؟

یکی از روش‌های مؤثر برای تشخیص زعفران اصل، تست آب سرد است. در این تست، چند رشته زعفران را درون یک ظرف حاوی آب سرد قرار می‌دهید. زعفران اصلی به طور تدریجی و ملایم رنگ خود را به آب می‌دهد و این رنگ به صورت طلایی و زیبا در می‌آید. اگر زعفران تقلبی باشد، ممکن است رنگ را به‌سرعت آزاد کند یا رنگی غیرطبیعی ایجاد کند. همچنین، زعفران اصل در هنگام رنگ‌دهی عطر خاصی را از خود منتشر می‌کند که نشان‌دهنده کیفیت بالای آن است. این تست راهی آسان برای ارزیابی صحت زعفران به‌حساب می‌آید و به شما کمک کند تا از خرید محصول نامرغوب جلوگیری کنید.

تشخیص زعفران اصل با استفاده از کاغذ یا دستمال‌کاغذی

یک روش دیگر برای تشخیص زعفران اصل، استفاده از کاغذ یا دستمال‌کاغذی است. در این روش، تنها کافی‌ست چند رشته زعفران را بر روی کاغذ قرار داده و سپس کمی فشار دهید. زعفران اصلی رنگ خود را به طور تدریجی و یکنواخت آزاد می‌کند و پشت کاغذ به رنگ زرد و ملایم درمی‌آید. درحالی‌که اگر زعفران تقلبی باشد، ممکن است رنگ به‌سرعت به کاغذ منتقل شود یا لکه‌های ناهموار و غیرطبیعی ایجاد کند. همچنین، عطر زعفران واقعی در حین این فرایند به‌وضوح قابل حس خواهد بود، درحالی‌که زعفران تقلبی ممکن است بوی ضعیف و غیرمطلوبی از خود تولید کند.

تست زعفران باحرارت؛ آیا زعفران می‌سوزد یا سیاه می‌شود؟

تست حرارتی یکی دیگر از روش‌های کارآمد برای شناسایی زعفران اصل از تقلبی است. برای اجرای این تست، چند رشته زعفران را بر روی یک سطح گرم مانند آهن قرار دهید و مشاهده کنید که چه واکنشی نشان می‌دهد. زعفران واقعی به‌آرامی یا به طور جزئی تغییر رنگ می‌دهد و عطر خود را حفظ می‌کند، درحالی‌که ممکن است زعفران تقلبی به‌سرعت بسوزد و یا به رنگ سیاه و پودر تبدیل شود. این تغییر رنگ به‌وضوح نشان‌دهنده کیفیت نامناسب زعفران است. همچنین، زعفران اصل دارای عطر متمایز و جذابی است که در هنگام گرما به‌خوبی آزاد می‌شود.

آنالیز ترکیبات شیمیایی زعفران و مقایسه با نمونه‌های تقلبی

آنالیز ترکیبات شیمیایی زعفران، در تعیین خلوص و کیفیت آن نقش دارد. زعفران اصلی دارای ترکیبات خاصی مانند کروسین، سافرانال و پیکروکروسین است که وظیفه رنگ‌دهی، عطروطعم دادن به آن را دارند. کروسین، ویژگی رنگی زعفران را ایجاد می‌کند و به‌خصوص در آنالیز رنگ‌سنجی مورد توجه قرار می‌گیرد. سافرانال نیز به‌عنوان ترکیب عطری زعفران شناخته شده و پیکروکروسین مسئول طعم تلخ آن است. به‌این‌ترتیب، بررسی نسبت‌های این ترکیبات در زعفران اصلی، نشان‌دهنده کیفیت محصول است.

در مقایسه با نمونه‌های تقلبی که معمولاً شامل مخلوطی از مواد ارزان‌قیمت و رنگ‌های مصنوعی هستند، ترکیبات شیمیایی زعفران اصل کاملاً متفاوت است. نمونه‌های تقلبی ممکن است حاوی مراحل شیمیایی مشابهی باشند، اما به ‌طور مؤثری فاقد غلظت‌های مناسب کروسین، سافرانال و پیکروکروسین هستند. بنابراین، آنالیز شیمیایی ابزاری قوی در شناسایی زعفران اصل از نمونه‌های تقلبی عمل کرده و تضمین‌کننده کیفیت و سلامت مصرف‌کننده خواهد بود.

ویژگی‌های ظاهری زعفران اصل

ویژگی‌های ظاهری زعفران نقش حیاتی در تشخیص خلوص و کیفیت آن دارد. باتوجه‌به کلاهبرداری فراوان در این صنعت، شناخت ویژگی‌های زعفران اصل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه، به بررسی مشخصات ظاهری زعفران اصلی می‌پردازیم.

شکل کلاله زعفران؛ چطور زعفران واقعی را از خامه تشخیص دهیم؟

کلاله زعفران اصل شامل سه رشته باریک و بلند به رنگ قرمز تیره است که به‌ طور طبیعی خوشه‌ای کنار هم قرار گرفته‌اند. این کلاله‌ها معمولاً دارای نوک‌تیز و ظاهری ترد هستند. در حالی که خامه یا ریشه زعفران، قسمت انتهایی کلاله است، به رنگ سفید مایل به زرد و نسبتاً ضخیم‌تر از کلاله‌ها است. برای تشخیص زعفران واقعی، توجه به این نکته اهمیت دارد که در زعفران اصل، کلاله‌ها به ‌طور واضح و بدون درهم‌آمیختگی با خامه‌ها دیده می‌شوند.

رنگ طبیعی زعفران؛ قرمز یکدست یا با ته‌رنگ زرد؟

رنگ زعفران یکی از بارزترین ویژگی‌های ظاهری آن است که خیلی راحت توسط مصرف‌کنندگان قابل‌شناسایی است. زعفران اصل باید دارای رنگ قرمز یکدست و عمیق باشد که در زیر نور، درخشندگی خاصی را از خود نشان می‌دهد. در صورت وجود ته‌رنگ زرد یا رنگ‌های غیرطبیعی، احتمال تقلبی بودن زعفران افزایش می‌یابد، چرا که رنگ زرد نشان‌دهنده وجود خامه یا ریشه‌های اضافی است که معمولاً در محصولات تقلبی مشاهده می‌شوند.

زعفران‌های تقلبی ممکن است رنگ‌های مصنوعی یا ارزان‌قیمت به‌کاررفته باشند که به‌سرعت در آبرنگ می‌دهند.

آیا قیمت پایین نشانه تقلب است؟

قیمت زعفران یکی از عواملی است که طی خرید باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. زعفران اصل معمولاً قیمت بالایی دارد و هر گونه قیمت پایین به ‌طور ناگهانی زنگ خطری برای خریداران به‌حساب می‌آید. اگر زعفرانی با قیمتی پایین‌تر از نرخ بازار عرضه می‌شود، این احتمال وجود دارد که محصول تقلبی باشد یا با مواد اولیه نامرغوب تولید شده باشد.

قیمت پایین می‌تواند نمودار استراتژی فروش نامناسب یا تلاش برای جذب مشتریان با فریب‌های مالی باشد. البته، برخی اوقات ممکن است تخفیف‌های ویژه یا فروش‌های فصلی وجود داشته باشد که باعث کاهش قیمت‌ها شود، اما خریداران باید بااحتیاط به این موارد نگاه کنند.

بهترین راه برای اطمینان از زعفران اصل

بهترین راه برای اطمینان از خرید زعفران اصل، انتخاب فروشگاه‌های معتبر و شناخته شده است که به ارائه محصولات باکیفیت شهرت دارند. یکی از این فروشگاه‌ها، فروشگاه زعفران قرائی است که به‌خاطر تخصص در فروش زعفران اصل و کیفیت برتر محصولاتش شناخته می‌شود. در این فروشگاه، انواع اقسام زعفران درجه یک برای شما عزیزان فراهم آورده شده است. شما می‌توانید از اطلاعات دقیق درباره منبع زعفران و ویژگی‌های آن در این فروشگاه جویا شوید. همچنین، نظرات مشتریان و گواهی‌های کیفیت ارائه شده در این فروشگاه به شما کمک می‌کند تا اطمینان بیشتری از خرید خود داشته باشید و از خرید زعفران تقلبی جلوگیری کنید.

نتیجه‌گیری

باتوجه‌به توضیحات ارائه شده، تشخیص زعفران اصل از تقلبی نیازمند دقت و آگاهی است. برای اطمینان از کیفیت زعفران، به رنگ، شکل کلاله و عطر آن توجه کنید؛ زعفران اصل معمولاً قرمز تیره بوده و ترد است. تست‌های خانگی همچون رنگ‌دهی در آب و بررسی تغییر رنگ کلاله هنگام حرارت نیز در تشخیص زعفران اصل از تقلبی نقش مهمی دارند. بدین ترتیب، همواره خرید از فروشگاه‌های معتبر مانند فروشگاه زعفران قرائی می‌تواند ریسک خرید زعفران تقلبی را کاهش دهد و کیفیت بالایی را تضمین کند.